oleh:
Dr . Zailah Zainudin, IPG Kampus Raja Melewar
Pengenalan.
Didik hibur adalah pendekatan
pengajaran dan pembelajaran yang menyeronokkan murid-murid. Walaupun murid
seronok tetapi objektif pengajaran dan pembelajaran masih dapat dicapai seperti
yang ditetapkan. Oleh itu, guru perlu merancang pengajaran dan pembelajaran
agar isi kandungan mata pelajaran dapat disampaikan dengan berkesan
Latar Belakang Didik Hibur
Cadangan pelaksanaan penyerapan pendekatan didik hibur dalam pengajaran bermula
apabila keputusan kabinet pada 8 Julai 2009 yang memutuskan bahawa PPSMI dimansuhkan
dengan mata pelajaran Sains dan Matematik akan kembali diajar dalam Bahasa Malaysia di sekolah kebangsaan, manakala bahasa ibunda di Sekolah Jenis Kebangsaan (SJK) Cina dan Tamil menjelang tahun 2012.
Kerajaan berhasrat memperkenalkan pendekatan didik hibur di sekolah rendah
untuk merealisasikan hasrat transformasi pengajaran dan pembelajaran dalam
bilik darjah. Adalah diharapkan pendekatan didik hibur dalam bilik darjah akan
menjadikan proses pengajaran dan pembelajaran lebih interaktif serta berpusatkan
murid. Justeru pengajaran guru akan lebih mudah dihayati dan difahami oleh
murid.
Definisi
Didik Hibur bemaksud mendidik sambil
menghibur. Kamus Dewan (2000) mentakrifkan didik sebagai pelihara, jaga dengan
hati-hati dan ajar, manakala hibur bermaksud menyenangkan atau menggirangkan
hati
Rumusannya didik hibur merupakan satu pendekatan dalam proses pengajaran dan
pembelajaran yang bersifat santai dan berhibur seperti
permainan, nyanyian, bercerita, lakonan dan puisi secara sistematik dan
terancang.
Ciri-Ciri Didik Hibur
Antara ciri-ciri didik hibur dalam pengajaran
adalah seperti berikut:
(i) Sesi
pembelajaran yang menyeronokkan kerana terkandung unsur kelakar, kecindan, ada
unsur estetik, permainan muzik, lakonan dan sebagainya.
(ii) Mengurangkan
tahap kebimbangan dan ketakutan murid kepada guru. Seperti yang dijelaskan
sebelum ini didik hibur berkonsepkan santai dan berhibur.
(iii) Murid-murid
sentiasa berada dalam keadaan pembelajaran yang positif, gembira dan
tertunggu-tunggu untuk melalui sesi pembelajaran pada hari berikutnya.
(iv) Sesi pembelajaran
yang penuh dengan pelbagai aktiviti yang menarik dan pelbagai. Menerusi
aktiviti nyanyian dan lakonan umpamanya, murid-murid boleh main peranan dengan
menyertai aktiviti tersebut sambil berhibur. Yang penting, arahan guru perlu
jelas dan ringkas di samping penggunaan ICT dan BBM untuk menarik penglibatan
murid terhadap pengajaran dan pembelajaran.
(v) Objektif
aktiviti cenderung kepada pelbagai cara penyelesaian masalah dan
kepelbagaian cara persembahan yang tiada unsur kalah atau menang, tiada
ganjaran atau dendaan serta latihan dan penggunaannya menjurus kepada aktiviti
p&p.
(vi) Salah atau tidak
bukan matlamat aktiviti didik hibur, tetapi yang penting berjaya melibatkan
seramai mungkin murid dan aktivitinya bersahaja dan santai.
(vii) Aktiviti yang
dipilih lebih menjurus kepada aktiviti berkumpulan atau berpasangan supaya
wujud semangat kerja berpasukan, kerjasama dan toleransi.
(viii) Murid bebas bersuara,
mengeluarkan pendapat dan idea secara logik dalam keadaan terkawal untuk
memberikan satu persembahan yang menarik.
(ix) Murid
bebas untuk bergerak, berlakon, menyanyi dan sebagainya dalam keadaan terkawal.
(x) Aktiviti
didik hibur banyak menggunakan komunikasi melalui bahasa tubuh.
Faktor Yang Mempengaruhi Pelaksanaan Didik
Hibur.
Guru:
Kejayaan sesuatu sesi pengajaran dan
pembelajaran itu adalah terletak kepada kebijaksanaan guru sebagai pengurus dan
perancang pengajaran dan pembelajaran yang berkesan. Sebagai guru, beberapa
perkara berikut perlu dipatuhi, iaitu:
( i ) Perwatakan guru yang
menarik, kecindan, tidak menakut atau menggerunkan murid
( ii ) Bahasa yang digunakan sesuai
dengan tahap murid.
(iii) Guru tidak menjatuhkan air
muka atau memalukan murid di khalayak.
(iv) Guru seorang pengurus atau
penganjur aktiviti yang baik.
(v) Sepatutnya guru boleh
melakonkan pelbagai watak dalam pelbagai aktiviti.
(vi) Guru boleh membuat pelbagai
suara.
(vii) Boleh memberi arahan dengan
tepat dan menarik.
(viii) Seorang yang prihatin dan peka
serta tajam daya pemerhatian.
(ix) Guru berkebolehan menukar
atau melakukan penyesuaian mendadak
(x) Guru atau fasilitator seorang
yang fleksibel
Aktiviti
Kejayaan didik hibur secara kerkesan
bergantung kepada aktiviti yang dirancang. Walau bagaimanapun terdapat beberapa
ciri yang perlu diambil kira oleh guru semasa merancang aktiviti didik hibur
dalam bilik darjah, iaitu:
( i ) Aktiviti perlu disesuaikan
dengan tahap murid yang hendak diajar.
( ii ) Jalankan aktiviti yang
murid-murid sedia ketahui berdasarkan silang budaya yang sama.
( iii ) Penyerapan didik hibur
memerlukan tempoh pelaksanaan dan peruntukan masa pembelajaran yang sesuai atau
waktu yang fleksibel.
( iv ) Aktiviti didik hibur boleh
dilaksana, dijalan dan diselesaikan bersama murid-murid tanpa ada banyak
masalah atau halangan.
( v ) Aktiviti yang dipilih tidak
menjurus ke arah permusuhan atau konflik antara murid.
( vi ) Sediakan peraturan yang jelas,
senang, mudah difahami atau diikuti oleh murid.
( vii ) Aktiviti didik hibur yang
dirancang juga perlu memberikan kepuasan kepada mereka yang menyertainya,
serta boleh disertai seramai mungkin murid.
Penutup
Pada dasarnya amalan penyerapan didik hibur bukanlah perkara yang baru dalam siri
pendidikan negara. Untuk tujuan penegasan istilah didik hibur digunakan secara
jelas sebagai komitmen yang bersungguh-sungguh kerajaan untuk
mengaplikasikan pendekatan ini yang diadaptasikan menerusi pendekatan ‘Fun
Learning’ yang digunakan secara meluas dalam pengajaran dan pembelajaran
